Акылбек Жапаров: Биз дагы деле СССР куруп берип кеткен ГЭСтер менен олтуруп, 2020-жылдан тарта ГЭСтерди куруп башташыбыз керек, анан темир жолдун курулушун жандандыралы деген эки негизги тапшырма коюлду. Мына, азыр элүүгө жакын чакан жана орто ГЭСти, кылым курулушу аталган “Камбар-Ата-1” ГЭСин куруп жатабыз.
Ушул жылдын аягына чейин ишке киргизиле турган ГЭСтердин тизмеси:
Бала-Саруу ГЭСи (25 МВт);
Лейлек ГЭСи (6 МВт);
Ысык-Ата ГЭСи (9,6 МВт);
Исфайрам -1 ГЭСи (4 МВт);
Ала-Баш-1 ГЭСи (4,5 МВт);
Аксы ГЭСи (2,6 МВт);
Айгыр-Жал ГЭСи (2,4 МВт);
Ленинполь ГЭСи (2,3 МВт);
Көгарт ГЭСи (6,7 МВт);
Кыштут ГЭСи (1 МВт);
Тосту ГЭСи (1 МВт);
Белес ГЭСи (0,54 МВт);
Курак-Тектир (1,2 МВт);
Кожо-Кайыр (0,3 МВт);
Кайнама -1 ГЭСи (9,6 МВт);
“СиЭнЭй Энерджи” ЖЧКсы (2 МВт).
2024-жылдын аягына чейин ишке кире турган ГЭСтер:
Буйга ГЭСи (6 МВт);
Ысык-Ата-2 (2 МВт);
Ак-Терек (4 МВт);
Алай гидро (9 МВт).
Саркент ГЭС (2 МВт)
Турген ГЭС (15 МВт)
Боз-Учук (0,7 МВт)
Жергез (6,2 МВт)
Кара-Жыгач (1 МВт)
Сары-Таш (1 МВт)
Аманат (0,5 МВт)
Адын-Ункур (0,85 МВт)
2026-жылы ишке бериле турган ГЭСтер:
Папан ГЭСи (20МВт);
Орто-Токой ГЭСи (21 МВт);
Кара-Көл ГЭСи (18 МВт);
Лебединовка ГЭСинин реконструкциясы (3,4 МВт).
Куланак ГЭСинин курулушу.
Белгиленген кубаттуулугу — 100 МВт, курулуштун аяктоо мөөнөтү – 2025 -ж.
Ушул жылдын аягына чейин курулушу баштала турган
күндөн энергия алынуучу станциялар:
“Астра” ЖЧКсы (күн энергиясы, 100 кВт). Курулуш аяктоо мөөнөтү –2023-жылдын сентябры;
«Күн-Булагы» ЖЧКсы (күн энергиясы, 350 МВт). Курулуш башталчу мөөнөтү – 2023-ж.;
Аякталышы – 2028 -ж. (алгачкы 10 МВт 2023-жылы);
КГТУ (күн энергиясы, 80 кВт). Курулуш аяктоо мөөнөтү – 2023-жыл, октябрь;
Hongkong Green Light International (күн энергиясы, 100 кВт) Курулуш башталчу мөөнөтү – 2023-жыл, декабрь. (Нур-Кубат программа алкагында)
2024-жылдын аягына чейин ишке бериле турган
күндөн жана шамалдан энергия алынуучу станциялар:
«Чакан ГЭС» ААК (күн энергиясы, 100 кВт). Ишке киргизилчү мөөнөтү – 2024 -ж.;
(алгачкы 10 МВт 2023-жылы) (Кун жана шамал ассоциациясы);
Ишке киргизилчү мөөнөтү –2024-ж. (алгачкы 100 МВт);
«Эко Энерджи» ЖЧКсы (күн энергиясы, 150 МВт). Ишке киргизилчү мөөнөтү – 2024 -ж.;
«Бишкек Солар» ЖЧКсы (күн энергиясы, 300 МВт). Ишке киргизилчү мөөнөтү – 2024 -ж., аякталышы – 2025 -ж.
«Метрум ТЭК» ЖЧКсы (шамал энергиясы, 200 МВт). Ишке киргизилчү мөөнөтү – 2024 -ж.
“Goldwind Science and Technology Co.” (3 ГВт чейин, шамал);
Новавинд «Росатом» (шамал энергиясы, 600 МВт);
Ишке киргизилчү мөөнөтү – 2024-ж. (алгачкы 100 МВт);
Сhina power engineering consulting group international engineering co. ltd. (күн энергиясы, 350 МВт) Ишке киргизилчү мөөнөтү – 2024 -ж. аякталышы – 2025 -ж. (совместно с компанией Бай Таш Групп).
2025-жылдын аягына чейин ишке бериле турган күндөн энергия алынуучу станциялар:
“Солар энерджи” ЖЧКсы (күн энергиясы, 300 МВт). Ишке киргизилчү мөөнөтү – 2025 -ж.;
“Кыргыз Пауэр” ЖЧКсы (күн энергиясы, 300 МВт). Ишке киргизилчү мөөнөтү – 2025 -ж.;
“China Power” (концорциум күн энергиясы, 1000 МВт). Ишке киргизилчү мөөнөтү – 2025-ж. (алгачкы 500 МВт);
«Доминант энергия» ЖЧКсы (күн энергиясы, 200 МВт). Ишке киргизилчү мөөнөтү – 2025-ж.
2026-жылы ишке бериле турган күндөн энергия алынуучу станциялар:
“Molin Energy Company Limited” (күн, 1500МВт)
Ишке киргизилчү мөөнөтү – 2024 -ж. Аякталышы – 2027 -ж.
Токтогул ГЭСинин реконструкциясы.
Белгиленген кубаттуулугу -1260 МВт, аяктоо мөөнөтү – 2025 -ж. (+ 240 МВт).
Үч-Коргон ГЭСи.
Белгиленген кубаттуулугу — 180 МВт, аякталышы — 2027 -ж. (+ 36 МВт).
Камбар-Ата-1 ГЭСи.
Курулуш мөөнөтү – 8 жыл (2021-жылы курулуп баштаган. 2029-жылы бүтүш керек).
Жалпы кубаттуулугу — 1860 МВт.
Камбара-Ата-2 ГЭСи.
(2-гидроагрегаттын ишке киргизилиши).
Курулуш мөөнөтү — 3 жыл (2023 – 2026-жылдар аралыгы).
Жалпы кубаттуулугу — 150 МВт
Казарман ГЭСтеринин каскады:
1. Ала-Бугу ГЭСи – 2027-жыл, 600 МВт;
2. Кара-Булуң-1 ГЭСи – 2027-жыл, 149 МВт;
3. Кара-Булуң-2 ГЭСи – 2026-жыл, 163 МВт;
4. Тогуз-Торо ГЭСи – 2028-жыл, 248 МВт.
Бардык курулуш 2028-жылы аяктайт деп пландалууда.
Сары-Жаз ГЭСтеринин каскады:
1. Куйлук ГЭСи – 2028-жыл, 170 МВт;
2. Эңилчек ГЭСи – 2027 -жыл, 60 МВт;
3. Кайыңды-Эңилчек ГЭСи – 2026 -жыл, 20 МВт;
4. Ак-Шыйрак ГЭСи – 2031 -жыл, 350 МВт;
5. Көк-Шаал ГЭСи – 2030-жыл 250 МВт;
6. Куюкап ГЭСи – 2029 -жыл, 250 МВт.
Бардык курулуш 2031-жылы аяктайт деп пландалууда.
Суусамыр-Көкөмерен ГЭСтеринин каскады:
1. Каракол ГЭСи — 2027 -жыл, 33 МВт;
2. Көкөмерен-1 ГЭСи – 2029 -жыл, 360 МВт;
3. Көкөмерен-2 ГЭСи – 2031 -жыл, 912 МВт.
Бардык курулуш 2031-жылы аяктайт деп пландалууда
Чаткал ГЭСинин каскады:
1. Баркраус ГЭСи – 2028 -жыл, 250 МВт;
2. Төмөнкү-Чаткал ГЭСи – 2030 -жыл, 700 МВт.
Бардык курулуш 2030-жылы аяктайт деп пландалууда
Мына ушул ГЭСтердин бүтүшүнө, өзүңүздөр көрүп тургандай, бир канча убакыт керек. Качан бул ГЭСтер курулуп бүтүп, ишке киргенде гана бизде электр энергиясы таңкыс болбойт. Импорт албайбыз. Тескерисинче, электр энергияны экспорт кылган өлкөгө айланабыз. Эгер ушул ГЭСтердин баары мурда эле курулуп калганда, азыр кыйналбайт элек.