Укук коргоочу Эл аралык Human Rights Watch уюму тажик бийлигинин Кыргызстандын жарандарына ок атканын сындап чыкты.
28-апрелден бери Тажикстан менен Кыргыз куралдуу күчтөрүнүн ортосундагы чек ара кагылышууларында кеминде 41 адам, анын ичинде карапайым адамдар, алардын арасында минометтон ок тийди делген жаш кыз каза болуп, жүздөгөн адамдар жаракат алышты. Согуш кыргыз райондорундагы кеминде он чакты айылга тийди. Тажикстандын Ворух эксклавын курчап турган Тажикстан менен чектешкен Баткен жана Лейлек.
Массалык маалымат каражаттарында Кыргызстандын Баткен районундагы Көк-Терек айылындагы 17 үйдүн бардыгы өрттөлгөнү жана Лейлек районундагы бир нече айылдарда башка турак жайлар өрттөлгөнү же талкалангандыгы көрсөтүлгөн. Кыргыз бийлиги мектеп өрттөлгөнүн, алтоо учурда ички жер которгон адамдар үчүн убактылуу баш калкалоочу жай катары колдонулуп жаткандыгын билдирди. Тажик маалымат каражаттары айрым жарандар жок дегенде бир айылдан эвакуациялангандыгын кабарлашты.
Кабарларга караганда, кагылышуу тажик жана кыргыз жарандарынын ортосунда Ворухтун жанындагы суу бөлүштүрүүчү жайга байкоо камераларын орнотуу боюнча эки мамлекеттин коопсуздук күчтөрү катышкан катуу чырдан кийин башталган. 29-апрелде кечке жуук түзүлгөн ок атышпоо келишими 30-апрелдин аягында болду окшойт.
Бейшемби күндөн бери социалдык тармактарда тараган жана Хьюман Райтс Уотч көргөн жарандык кийимчен куралдуу тажик жарандары өрттөнүп жаткан үйлөрдү кыдырып жүргөндүгүн жана бульдозер менен тажик аскерлеринин көзүнчө курулган жердин сырткы дубалын талкалап жатканын көрүүгө болот. Эки видео тең Кыргызстандын ичинде тартылганы кабарланган.
Минометтер, артиллерия жана ракеталар менен жеткирилген жарылуучу курал-жарактар так эместиктен, чоң жарылуу радиусунан же бир нече ок-дарыларды бир эле мезгилде жеткирүүдөн улам кеңири эффекттерге ээ. Эгер мындан ары дагы уруша турган болсо, анда эки өлкөнүн тең күчтөрү калк жашаган аймактарда кеңири таасир этүүчү жарылуучу куралды колдонуудан алыс болушу керек. Чек арадагы кагылышууларга карата колдонулуучу согуш мыйзамдары чыр-чатактын катышуучуларынан аскерий максаттарды жана жарандык объектилерди, анын ичинде аскердик максатта колдонулбаган үйлөрдү, мектептерди жана медициналык мекемелерди, жарандык өмүрдү коргоо максатында, айырмалап турууну талап кылат. Ырайымсыз жана пропорциялуу эмес кол салууга тыюу салынат.
Эки өлкөнүн коопсуздук күчтөрү дагы жарандардын жеке адамдарга жана мүлккө каршы чек ара кылмыштарын жасашына жигердүү бөгөт коюшу керек.
Көптөгөн үйлөрдүн өрттөлүшү жана жарылуучу куралдын кеңири таасири менен колдонулгандыгы Кыргызстанды жана Тажикстанды тез арада жарандардын арасындагы жоготууларды жана жарандык мүлктүн жок болушун иликтөөгө түртүшү керек. эсепке алуу жана жарандарга тийиштүү каражаттарды берүү.
